Գործնական քերականություն

Աշխատանք դասարանում

1. Տեքստը վերականգն՛ր ՝ նախադասությունները վերադասավորելով։ 

Թեև դա ճակատագրի վրա որոշակիորեն չի ազդում, բայց առողջության վրա ազդեցություն թողնում է։ Արյան խմբերի միջև եղած տարբերությունը փոքր է. բայց չի կարելի անտեսել, որովհետև վերաբերում է էրիթրոցիտներին և արյան շիճուկի կարևոր հատկություններին։ Երեխաները դա ծնողներից են ժառանգում։ Ամբողջ աշխարհում մարդկանց արյունը չորս խմբի է բաժանվում և միանման (0 կամ 1-ին, 2-րդ, 3-րդ և 4-րդ) նշանակվում։ Ճապոնացի հոգեբանները պնդում են, որ մարդու արյան խումբը թույլ է տալիս եզրակացնել, թե մարդն իրականում ինչպիսի՛ն է։ Արյան խումբն ամբողջ կյանքում չի փոխվում։ Ըստ ֆրանսիացի հոգեբան ժան Բատիստ Դելակուրի, արյան նույն խումբն ունեցող մարդիկ նման խառնվածք ունեն։

Արյան խումբն ամբողջ կյանքում չի փոխվում։

Ամբողջ աշխարհում մարդկանց արյունը չորս խմբի է բաժանվում և միանման (0 կամ 1-ին, 2-րդ, 3-րդ և 4-րդ) նշանակվում։ Արյան խմբերի միջև եղած տարբերությունը փոքր է. բայց չի կարելի անտեսել, որովհետև վերաբերում է էրիթրոցիտներին և արյան շիճուկի կարևոր հատկություններին։Արյան խումբն ամբողջ կյանքում չի փոխվում։Երեխաները դա ծնողներից են ժառանգում։ Թեև դա ճակատագրի վրա որոշակիորեն չի ազդում, բայց առողջության վրա ազդեցություն թողնում է։Ըստ ֆրանսիացի հոգեբան ժան Բատիստ Դելակուրի, արյան նույն խումբն ունեցող մարդիկ նման խառնվածք ունեն։Ճապոնացի հոգեբանները պնդում են, որ մարդու արյան խումբը թույլ է տալիս եզրակացնել, թե մարդն իրականում ինչպիսի՛ն է։

2. Գտի՛ր,  բառաշարքերից յուրաքանչյուրն ինչ ընդհանրության հիման վրա է կազմված:

ա)Քննադատ, արտատեր, եռագույն, ղեկավար, ծովակալ, մանրախնդիր, աստղաշող, թուլակամ, երկփեղկ:

բ) Ջրաղացքար, դյուցազնակերպ, կիսաշրջանագիծ, կիսաշրջազգեստ, հեռագրատուն, հեռագրավար:

3. Տեքստը համառոտ փոխադրի՛ր։

Մի անգամ բախտ ունեցա լսելու, թե ինչպե՛ս էին աչքերը գանգատվում:

 -Իրո՛ք, շատ դժբախտ ենք,- ասացին նրանք:- Արդեն մի քանի հարյուրամյակ է, ինչ շատ դժվար ենք ապրում: Մենք միշտ սովոր ենք տեսնելու, որ Արևն է պտտվում Երկրի շուրջը: Բայց հանկարծ հայտնվեց այդ Կոպեռնիկոսը, հայտնվեց այդ Գալիլեյը, և նրանք ապացուցեցին, որ սխալվում ենք, որովհետև Երկի՛րն է պտտվում Արևի շուրջը: Նայում ենք ջրին ու տեսնում, որ ջուրը մաքուր ու զուլալ է: Բայց հայտնվեց հոլանդացի Լևենհուկը, հայտնագործեց մանրադիտակն ու հետն էլ անամոթաբար հայտարարեց, որ ջրի կաթիլի մեջ ավելի շատ կենդանի արարած կա, քան գազանանոցում: Գիշերը նայում ենք երկնքին, ա՛յ, այնտեղ, վերև: Երկինքը սև է, կասկած լինել չի կարող, ախր լա՛վ ենք տեսնում: Բայց պարզվում է, որ այստեղ էլ ենք սխալվել: Մեզ մոտեցնում են աստղադիտակին, ու վերևում միլիոնավոր աստղեր ենք տեսնում: Այնպես որ, հիմա անվիճելի է ու ապացուցված, պիտի անցնենք թոշակի: Լա՛վ: Բայց էլ ո՞վ կնայի մանրադիտակներով ու հեռադիտակներով: 

Գործնական քերականություն

1. Տեքստը միայն պարզ նախադասություններով փոխադրի՛ր:

            Հազար ինը հարյուր ութսունյոթ թվականի հունվարի մեկից Ֆինլանդիայում կենդանիների պաշտպանության վերաբերյալ նոր օրենք է ընդունվել։Այդ օրենքի համաձայն երկրի կրկեսներում փղերի ելույթներն արգելված են։Արևադարձային երկրների այդ հյուրերը վատ են հաղթահարում Սուոմիի ցուրտ կլիման: Փղերը միակ «մերժվածները» չեն։Այդ ցուցակում հիշատակվում են նաև ռնգեղջյուրները, զեբրերը, ջայլամները, կոկորդիլոսները և կապիկները: Ֆինլանդիան աշխարհում նման հակակրկեսային օրենքը ընդունած առաջին երկիրն է։

2. Կետադրի՛ր:

            Կա մի գյուղ ՝Դրմբոն ճանապարհից հեռու:

            Ընկերներս ՝գլխաբաց, չթե հասարակ շապիկով երկու տղա, քայլում էին գետափով:

            Ես ու իմ ընկերը՝Անդոն, հաց ենք տանում նրա հոր՝ բրուտ Ավագի համար:

            Կարմիր շորերով աղջիկը այդ՝ բարձրահասակ երեխան,հեռացավ կտուրից ու մոտեցավ աղջիկներին:

            Մենք՝ես ու Ցոլակը,մտանք բակ:

            Մուխի մեջ երևաց ոսկե ծամիկներով Ազնոն՝դուստրը իմ վաղեմի ծանոթի:

            Քամին՝աշխարհի հզոր ու անսանձ ոգին,վայրագ ուժով խառնեց-պղտորեց գետի անշարժ ջրերը:

            Մեր՝ երեխաներիս աչքը,չէր հեռանում արագիլներից:

            Ամենավերին աստիճանին կանգնած էր իմ բարեկամը՝Բաֆուտի Ֆոնը:

            Ծառերից՝ հազարամյա կաղնիներից,կանցնես ու կտեսնես փնտրածդ հյուղակը:

            Հովտի մեջ՝ հենց առվակի մոտ,երկնագույն երերացող սյուն էր կանգնած:

            Վիթխարի ծառի տակ՝ նրա տախտականման արմատների մեջ,ինձ անծանոթ միջատների կույտ կար:

            Մեր տանն ապրելու ընթացքում՝մանավանդ հիվանդանալուց հետո, այդ սկյուռը մարդամոտ էր ու շփվող:

            Հաջորդ տարի՝ աշնան առաջին,օրերին մեր գազանանոցը մի հյուր էլ ունեցավ ,աֆրիկյան ջունգլիներից: 

Колумбе

Христофо́р Колу́мб Columbus; между 26 августа и 31 октября 1451, Генуэзская республика — 20 мая 1506, Вальядолид, Королевство Кастилия и Леон) — испанский мореплаватель итальянского происхождения, в 1492 году открывший для европейцев Новый Свет (Америку).

Колумб первым из достоверно известных путешественников пересёк Атлантический океан в субтропической и тропической полосе Северного полушария и первым из европейцев ходил в Карибском море и в Саргассовом море^[3]. Он открыл Южную Америку и Центральную Америку и положил начало их исследованию, включая континентальные части и близлежащие архипелаги — Большие Антильские (Куба, Гаити, Ямайка и Пуэрто-Рико), Малые Антильские (от Доминики до Виргинских островов, а также Тринидад) и Багамские острова.

Первооткрывателем Америки для европейцев Колумба можно назвать с оговорками, ведь ещё в Средние века на территории Северной Америки бывали европейцы в лице исландских викингов (см. Винланд). Но поскольку за пределами Скандинавии сведений об этих походах не было, именно экспедиции Колумба впервые сделали сведения о землях на западе всеобщим достоянием и положили начало колонизации Америки европейцами.

Всего Колумб совершил 4 плавания к берегам Америки:

Առավոտ

Ես սիրում եմ առավոտը հատկապես այն պահը երբ արևը նոր է դուրս գալիս,թռչունները ծլվլում են:Իմ մոտ միապաղաղություն չկա,քանի որ ամեն առավոտ զարթնելիս ես ապրում եմ նոր օր,նոր նորություններով և շատ ու շատ անակնկալներով լի օր եմ ունենում:

Մանուշակը Հյուսիսային բևեռում

Առաջադրանքներ

1. Դուրս գրի՛ր մանուշակին նկարագրող նախադասությունները:

Անծայր սառցե անապատում հայտնվել էր մի փոքրիկ, մանուշակագույն արարած, որն իր շուրջը տարածում էր տարօրինակ բուրմունք: Նա կանգնած էր մի հատիկ բարալիկ ոտքի վրա եւ չէր մեռնում:

2. Ո՞ր տողերում է արտահայտված հեքիաթի ասելիքը /գաղափարը/:

_Դե ահա, ես մեռնում եմ: Բայց նշանակություն չունի. Կարևորն այն է, որ որևէ մեկը սկսի պայքարը… Մի գեղեցիկ օր այստեղ միլիոնավոր մանուշակներ կծաղկեն: Սառույցները կհալվեն , և կհայտնվեն կղզիներ, տներ և մարգագետինով վազվզող երեխաներ…:

3. Ինքդ ձևակերպիր հեքիաթի ասելիքը:

Հեքիաթի ասելիքը այն է, որ եթե դու միայնակ ես հիշիր, որ դժվար կլինի պայքարել;

4. Տրված նախատդաությանների ստորոգյալները համաձայնեցրու ենթակաների հետ:

Օրինակ՝

Ինձ մոտ նոր դասագրքեր կա: – Ինձ մոտ նոր դասագրքեր կան:

Գարնանը օրերը երկարում է:-Գարնանը օրերը երկարում են։

Նրա մազերը սև է:-Նրա մազերը սև են

Քո երգերն ամբողջ քաղաքում երգվում է:-Քո երգերն ամբողջ քաղաքում երգվում են:

Կատվի աչքերը ճրագի պես վառվում էր:-Կատվի աչքերը ճրագի պես վառվում էին:

Ուրախ էր անցնում նրա օրերը:-Ուրախ էին անցնում նրա օրերը:

Ցրտերն ընկավ:-ցրտերը ընկել են

Ջրերը կտրվեց:-ջուրը կտրվեց:

Քաղաքում ինչ-որ լուրեր է պտտվում:-Քաղաքում ինչ-որ լուրեր են պտտվում:

Այնպես փախան, որ հետքերն էլ չի երևում:-Այնպես փախան, որ հետքերն էլ չեին երևում

5. Պարզ համառոտ նախադասություններն ընդարձակի՛ր:

Ընկերդ շներից վախենո՞ւմ է:

Հիշեցնե՞մ,որ վաղը քո տաատիկի ծննդյան տարեդարձն է:

Պիտի համոզե՞մ,որ վեր կենաս:

Ծառը վաղուց ծաղկե՜լ է:

Որդիս պիտի կարողանա հաղթահարել բոլոր փորձությունները:

Հիշի՛ր պետք է միշտ պայքարես:

Վստահի՛ր :

Բերե՛ք:

Գործնական քերականություն

Աշխատանք դասարանում

1. Երեք նախադասությամբ ներկայացված միտքն արտահայտի՛ր տասը նախադասությամբ։

Կար մի կազմակերպություն,որի անունը «Ֆուձի» էր։

Կազմակերպությունը դարձավ հայտնի իր հաջողված գովազդի շնորհիվ։

Հյուրանոցը Ֆուձիյամա լեռան ամենահայտին և լավ հյուրանոցն էր։

Նրանց գովազդը այներ՝ եթե նրանց պատուհանից չերևաց ֆուձիյամա լեռը ապա կազմակերպությունը հեր կվերադարձնի գումարը։

Իսկ եղանակը տասնյոթ տարվաա ընդացքում ընդամենը տասնհինգ օր է վատը եղել։

Խելամիտ զովազդի շնորհիվ` «Ֆուձի» հյուրանոցը Ֆուձիյամա լեռան 3776 մետրանոց գագաթի շրջակայքի բազմաթիվ հյուրանոցներից ամենահաջողակն է: Գովազդը հետևյալն է. «Եթե Ձեր համարի պատուհանից Ֆուձիյաման դիտելուն վատ եղանակը խանգարի, հյուրանոցը Ձեր վճարած վարձը կվերադարձնի»: Իսկ տեսանելիությունը տասնյոթ տարվա ընթացքում ընդամենը տասնհինգ օր է վատ եղել:

2. Բարդ նախադասությունը պարզ նախադասություններով արտահայտի՛ր։

Հարավային Աֆրիկայում կա մի բույս, որը հիմնականում թիթեռներով է սնվում:

Հարավային Աֆրիկայում կա մի բույս։Այն հիմնականում թիթեռներով է սնվում:

Անգլիայում մեծ ճանաչում ունի խոլորձ (օրխիդեա) ծաղիկը, որն ունի չորս հազար տեսակ:

Անգլիայում մեծ ճանաչում ունի խոլորձ (օրխիդեա) ծաղիկը։Այն ունի չորս հազար տեսակ:

Առավել արժեքավոր է այն տեսակը, որի հոտը շարունակ փոխվում է:

Առավել արժեքավոր է այն տեսակը։Նրա հոտը շարունակ փոխվում է:

Մոնղոլիայի երկարակյացների մեջ, որոնց միջին տարիքը գերազանցում է հարյուրը, չկա ոչ մի տղամարդ:

Մոնղոլիայի երկարակյացների մեջ, չկա ոչ մի տղամարդ:

Արդեն գիտական պատասխան կա այն հարցին, թե ո՞ր տարիքից են երեխաները սկսում հեքիաթ սիրել:

 Որ տարիքից են երեխաները սկսում հեքիաթ սիրել:Այս հարցին արդեն. կա գիտական պատասխան։

Գործնական քերականություն

Լրացուցիչ աշխատանք (տանը) 

1. Նախադասությունները տարբեր ձևերով կետադրիր այնպե՛ս, որ իմաստը փոխվի։

Նա թագավորին նամակ էր գրել միայն իր որդու՝ Եգորի մասին:

Նա թագավորին նամակ էր գրել միայն իր որդու,Եգորի մասին:

Վաղուց չէր տեսել ընկերոջը,Վահագնին:

Վաղուց չէր տեսել ընկերոջ՝Վահագնին:

Նուբարենց տունը համարյա ամեն օր լի էր հյուրերով ,Զավենի ընկերներով:

Նուբարենց տունը համարյա ամեն օր լի էր հյուրերով ՝Զավենի ընկերներով:

Իշխանը կանչեց բերդապետին,Վահրամին մի անգամ ևս զգուշացնելու գիշերային արկածի մասին:

2. Տեքստը կարդա՛ և առաջադրանքները կատարի՛ր։

Գողը գիշերով մի հարուստի տուն էր թալանել, իր ավարն առել, գնում էր։Նրա դեմ դուրս եկավ պահակը։ Նո գողին հարցրեց թե պարկում ի՛նչ կա և ո՛ւր է տանում։ Գողը հանգիստ բացատրեց, թե տան տերը մեռել է և մեռնելուց անմիջապես առաջ իրեն պատվիրել է որոշ իրեր տանել եղբոր տուն։ Այդ բացատրությունը պահակին կասկածելի թվաց։ Նա հարցրեց, թե ինչո՛ւ այդ դեպքում տնից ոցբ ու՝ կացչի լսվում։ Բայց գողը դրա պատասխանն էլ ուներ։ Ասաց՝ թող պահակը հանգիստ սպասի՛ր մինչև առավոտ, առավոտյան անպայման կլսես, թե տնեցիները ինչպե՛ս են ողբում ու լալիս։ Միամիտ պահակը պատասխանի երկիմաստությունը չզգաց և բաց թողեց գողին։ Առավոտյան նա լսեց, թե մեծատունն ու կինը ինչպես են ողբում ու անիծում, ամեն ինչ հասկացավ, բայց էլ ի՞նչ աներ։

Առաջադրանքներ․

Ա) գրի՛ր ո՞րն է այս տեքստի ասելիքը,

Ասելիքը այն է ,որ պետք չէ ամեն ինչին հավատալ,

Բ) հերոսներին նկարագրի՛ր և բնութագրիր ( չորս-հինգ գործող անձ թող լինի),

Գ) գործողության վայրը նկրագրի՛ր

Այդ տունը երկու հարկանի էր, տան կողքին կար այգի և բարձր դարպասներ, որտեղ կանգնած էին պահակները։

Դ) բացատրի՛ր՝ ինչպե՛ս են հասկանում այս նախադասությունը ՝
     ա/ գողը, համուզում էր,որ կլսվի ձայնը

     բ/  պահակը․ամեն ինչ հավատում էր։

«հանգիստ սպասի՛ր մինչև առավոտ, առավոտյան անպայման կլսես, թե տնեցիները ինչպե՛ս են ողբում ու լալիս։»

Ե) Վերանգրի՛ր 

Խորամանկ գողը և միամիտ ագրավը։

Հսկայի մազերը

Առաջադրանքներ 

1. Առանձնացրո՛ւ անհասկանալի բառերը, բացատրի՛ր բառարանի օգնությամբ։ 

Չունեմ

2. Ո՞ր հեքիաթին կամ ստեղծագործության ես նմանեցնում։

Հ.Թումանյան Խելոքն ու հիմարը։

3. Ի՞նչ միտք , գաղափար կարող է արտահայտել այս հեքիաթը։ 

Ստեղծագործության ասելիքը այն է,որ պետք չե քո հարազատին օգտագործել,և քո արած վատությունը կօգտագործել քո դեմ։

Մարդուն ըստ իր արարքի են ճանաչում:

Մենք դասարանով գնացել էինք ճամփորդության բարձունք հաղթահարելու։

Սար բարձրանալիս,երբ փորձում էինք հանգստանալ հանկարծ տեսանք մի անօգնական շան որը վիրավորվել էր և չեր կարողանում քայլեր։

Իմ ընկերներից Լուսինեն և Հասմիկը փորձեցին օգնել շանը հանեցին դեղատուփը և օգնություն ցուցաբերել,իսկ մյուսները անցան շանը և չօգնեցին

և այդ ժամանակ ես հասկացա,որ նրանք շատ բարի և հոգատար էին։

Միդիաս թաագավորը

Առաջադրանքներ

1. Բացատրի՛ր մգեցրած բառերը։ 
2. Շվայտ-Ցոփ կյանք վարող, կերուխումի անձնատուր եղած:
3. Քարշակ-. Տրակտոր կամ ավտոմեքենա, որ իր ետևից քաշում Է որևէ բան (բեռնասայլակ, մեքենա ևն):
4. Կուռ–Կռած, կռելով ամրացրած
5. Բնութագրի՛ր Միդիաս թագավորին։
6. Միամնիտ,անուշադիր,անփույթ։
7. Ի՞նչ խորհուրդ կտաս Միդիաս թագավորին։ 
8. Ինչ-որ բան անելուց կամ համաձայնվելուց առաջ լավ մտածել։